Data publikacji:
20.06.2023
Podniesienie wysokości zasiłku macierzyńskiego jest konsekwencją nowelizacji Kodeksu pracy oraz innych ustaw w celu dostosowania ich do wymogów unijnej dyrektywy work life balance. Zmiany mają na celu ułatwienie godzenia życia zawodowego z życiem prywatnym, poprzez wydłużenie okresu urlopu rodzicielskiego, czy możliwość elastycznej organizacji pracy w przypadku pracujących rodziców.
Zmiany w zasiłku macierzyńskim
Nowe przepisy obowiązują od 26 kwietnia 2023 r., jednak ustawodawca przewidział tzw. okres przejściowy ich stosowania, który miał ułatwić wdrożenie tych zmian. Wspomniany okres przejściowy dotyczy także kwestii ustalenia wysokości zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego. Od 26 kwietnia 2023 r. nastąpiła zmiana wysokości zasiłku macierzyńskiego, który wynosi odpowiednio 100%, 70% lub 81,5% podstawy wymiaru zasiłku. Wielu rodziców, którzy byli uprawnieni do zasiłku macierzyńskiego lub z niego korzystali przed wejściem w życie nowych przepisów, może zastanawiać się nad złożeniem wniosku o podniesienie wysokości zasiłku macierzyńskiego za pełny okres urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego do 81,5%.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego a złożenie wniosku
Nowelizacja przepisów nie oznacza automatycznego przeliczenia wysokości zasiłku i tym samym podniesienia jego wymiaru uprawnionemu pracownikowi. Jeżeli pracownik na dzień wejścia w życie nowych przepisów, czyli 26 kwietnia 2023 roku, przebywa na urlopie macierzyńskim, na urlopie rodzicielskim, lub jest na urlopie rodzicielskim połączonym z macierzyńskim, czyli na zasadzie dawnego, tak zwanego długiego wniosku o urlop rodzicielski z art. 1791, to pracownik otrzymuje zasiłek macierzyński w wysokości odpowiednio 100%, 60% lub 80% podstawy wymiaru. Jeżeli pracownik chce korzystać z zasiłku macierzyńskiego w nowej wysokości i chce przykładowo, żeby został mu on podniesiony o dodatkowe 1,5%, czyli do 81,5% podstawy wymiaru, powinien w terminie 21 dni od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej, a zatem do 17 maja 2023 r., złożyć w tym zakresie wniosek do płatnika tego zasiłku, czyli do pracodawcy, zleceniodawcy lub ZUS-u. Po upływie tej daty złożenie wniosku nie będzie możliwe i tym samym pracownik będzie otrzymywał zasiłek macierzyński na dotychczasowych zasadach.
Jeśli pracownik przed wejściem w życie ustawy zmieniającej tj. przed 26 kwietnia 2023 r. złożył wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego, ale nie rozpoczął pobierania tego zasiłku w dniu wejścia w życie nowych przepisów, powinien złożyć ponownie wniosek o wypłatę zasiłku w terminie 21 dni od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej, czyli w praktyce do dnia 17 maja 2023 r. Brak ponownego wniosku w tym zakresie także spowoduje korzystanie ze świadczenia na starych zasadach. Warto pamiętać, że za część urlopu rodzicielskiego w wymiarze 9 tygodni, przeznaczone do wyłącznego wykorzystania przez drugiego rodzica przysługuje zasiłek w wysokości 70% podstawy wymiaru zasiłku.
Wniosek o wysokość macierzyńskiego – kwestie formalne
Złożenie wniosku w wymaganym terminie jest niezbędnym warunkiem do tego, aby korzystać z wysokości zasiłku macierzyńskiego na nowych zasadach. W przypadku wniosku, który jest składany do pracodawcy lub zleceniodawcy, należy sporządzić go w formie pisemnej i zawrzeć w jego treści informację dotyczącą prośby o przeliczenie i ponowne ustalenie wysokości zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego czy rodzicielskiego. Jeżeli płatnikiem zasiłku jest ZUS, wniosek może być złożony elektronicznie poprzez specjalnie do tego wyznaczoną platformę.