Czas pracy kadry kierowniczej – jakie są różnice względem zwykłego pracownika?

Czas pracy kadry zarządzającej znacznie różni się od standardowych godzin pracy zwykłych pracowników. Menedżerowie często muszą być dostępni poza tradycyjnymi godzinami biurowymi, a ich zakres obowiązków wymaga elastyczności i gotowości do podejmowania decyzji w każdej chwili. To dlatego bardzo często mówi się, że kadra kierownicza ma nienormowany czas pracy. Czy oznacza to, że osoby z zarządu nie mogą liczyć na dodatkowe wynagrodzenie za nadgodziny? Kwestie związane z czasem pracy kadry kierowniczej i zasadami jej wynagradzania wyjaśnia nie tylko Kodeks pracy, ale też stanowisko Państwowej Inspekcji Pracy oraz Sądu Najwyższego.

Czas pracy kadry zarządzającej – jakie są zasady?

Ewidencja czasu pracy w przypadku zwykłych pracowników tworzona jest na podstawie sztywnych zasad. Obowiązują dobowe i tygodniowe normy czasu pracy, których nie można przekraczać (8-godzinny dzień pracy oraz 40-godzinny tydzień pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy). Jeśli pracownicy zgodzą się jednak na dłuższe pozostanie w pracy, to pracodawca musi zapłacić odpowiednio wyższe wynagrodzenie.

Czas pracy kadry kierowniczej nie jest tak szczegółowo opisany w Kodeksie pracy. Osoby zarządzające zakładem pracy mogą pracować poza standardowymi godzinami – nie obowiązują ich ściśle określone ramy czasowe. Kadra zarządzająca zwykle otrzymuje wynagrodzenie miesięczne, które może być ustalone w sposób stały lub zmienny, w zależności od wyników pracy i osiągniętych celów – wysokość pensji nie jest jednak obliczana na podstawie czasu pracy.

Kto wchodzi w skład kadry kierowniczej?

Kodeks Pracy definiuje kadrę zarządzającą jako osoby kierujące zakładem pracy jednoosobowo lub kolegialnie. Do tego grona zalicza też ich zastępców. Kadrę kierowniczą, zgodnie z art 151(4) Kodeksu pracy, można podzielić na dwa rodzaje: osoby zarządzające ludźmi bezpośrednio w imieniu pracodawcy (np. dyrektorzy, główni księgowi) oraz menadżerów konkretnych działów firmy.

Czy kadrę zarządzającą obowiązuje przepis o dobowym i tygodniowym odpoczynku?

Pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikom minimum 11 godzin nieprzerwanego, dobowego odpoczynku i 35 godzinnego odpoczynku w całym tygodniu. Przepis ten nie obowiązuje jednak pracowników kadry zarządzającej w imieniu pracodawcy. Ich czas odpoczynku pomiędzy pracą może być krótszy niż 11 godzin. Z punktu widzenia właściciela firmy ważne jest to, że brak nieprzerwanego odpoczynku dobowego należy zrównoważyć w danym okresie rozliczeniowym.

Kadrę zarządzającą konkretnymi jednostkami nie dotyczy natomiast tygodniowy czas odpoczynku w wysokości 35 godzin – przekroczenie limitu godzin pracy w tygodniu również trzeba zrównoważyć.

Czas pracy kadry kierowniczej a nadgodziny – co z wynagrodzeniem?

Kwestia wynagrodzenia za nadgodziny w przypadku dyrektorów, menadżerów czy głównych księgowych jest uregulowana w Kodeksie pracy. Zgodnie z przepisami nadliczbowy czas pracy kadry zarządzającej nie powinien być nagradzany dodatkowym wynagrodzeniem. Dotyczy to również pracy w dniach wolnych. Ze względu na specyficzny rodzaj wykonywanych obowiązków, czas pracy menadżerów nie podlega tak precyzyjnej ewidencji, jak u „szeregowych” pracowników zatrudnionych z tytułu umowy o pracę.

Wynagrodzenie za nadgodziny – wyjątki

Pracodawcy nie powinni nadmiernie wykorzystywać tego, że kadra kierownicza nie pobiera wynagrodzenia za nadgodziny. W sytuacji, gdy pracownik zarządzający zmuszony jest do regularnego zastawania dłużej w pracy (i jest to spowodowane np. słabym zorganizowaniem pracy w poszczególnej organizacji), to może oczekiwać dodatkowego wynagrodzenia za pracę. Takie zdanie ma Państwowa Inspekcja Pracy i Sąd najwyższy – wyrok z dnia 15 grudnia 2010 r., sygn. akt II PK 146/10.